گزارش ویژه : مروری بر کارنامه‌ی مردی که توهم مورینیو بودن داشت

فراز کمالوند حالا سومین تجربه‌ی موفق خود در لیگ آزادگان را پشت سرگذاشت تا نام او در کنار و حتی بالاتر نام‌های بزرگی همچون اکبر میثاقیان، فیروز کریمی و ... قرار گیرد.

سایت گل-شب گذشته وقتی لیگ آزادگان در فصل جاری در گروه "ب" نیز به پایان رسید، شهرداری تبریز باردیگر خود را حاضر در رقابت‌های لیگ برتر دید تا یک فرضیه بیش از پیش در نظر سرمربی جوان آن قوت گیرد، این فرضیه شاید در نزد اهالی فوتبال چیزی شبیه یک لطیفه‌ی قابل تامل باشد، اما هت‌تریک در قهرمانی در لیگ آزادگان، البته اگر واژه‌ی قهرمانی یک واژه‌ی ثقیل برای این دست موفقیت‌ها نباشد، زمینه‌ای شد تا فراز کمالوند، همان سرمربی که بیش از همه با تراکتورسازی به یاد می‌آوریم، آن‌هم در لیگ برتر، با اقتدار بیش‌تری خود را "مورینیوی ایران" معرفی کند و بر آن پافشاری کند.

فراز کمالوند حالا سومین تجربه‌ی موفق خود در لیگ آزادگان را پشت سرگذاشت تا نام او در کنار و حتی بالاتر نام‌های بزرگی همچون اکبر میثاقیان، فیروز کریمی، فرهاد کاظمی و حتی نادر دست‌نشان قرار گیرد.

بعد زمان دوران مربی‌گیری کمالوند حالا دیگر پای خود را فراتر از یک دهه گذاشته است و خواه ناخواه باید کمالوند جوان را در زمره‌ی مربیان باتجربه قلمداد کنیم، البته مربیان باتجربه‌ای که در فوتبال ایران از یک کارنامه‌ی قابل دفاع نیز برخوردار هستند.

کمالوند را بهتر بشناسیم ...

این مربی جوان که در 5 دی‌ماه 1355 در خرم‌آباد لرستان به دنیا آمده است، فوتبال را در اوج جوانی یعنی 19 سالگی در پست سرمربیگری آغاز کرد تا هیچ‌گاه تجربه‌ی انجام فوتبال حتی در سطح آماتوری را نیز نداشته باشد و یک تئوری‌دان محض در زمینه‌ی فوتبال و البته در مستطیل سبز باشد. حضور او در کنار فیروز کریمی سبب شد تا آموخته‌های او در کلاس‌های ملی و بین المللی در سطوح مختلف رنگ واقعیت بگیرند و در عمل پیاده شوند.

آغاز کار با جوانان پاس :

جوان‌ترین سرمربی تاریخ لیگ برتر، کار خود را در کنار فیروز کریمی در پاس تهران آغاز کرد و بواسطه‌ی حضور این مربی به تیمسار ملاحی، مدیرعامل وقت پاس تحمیل شد تا هدایت تیم نوجوانان پاس به او سپرده شود و نخستین قهرمانی امیدهای پاس را با این تیم در سال 1997 به نام خود سند بزند. قهرمانی و نائب قهرمانی تهران با جوانان پاس جز اولین افتخارات این مربی در آغاز راه بودند.

انتقال فیروز کریمی به تیم‌های شهاب زنجان، استقلال اهواز و ابومسلم مشهد سبب شد تا او پس از حدود شش سال حضور در راس کادر فنی نوجوان پاس تهران و همچنین فعالیت در قامت دستیاری کریمی، به همراه این مربی یک دوره‌ی کامل را پشت سر بگذارد تا در نهایت استقلال در شخصیت سرمربیگری را روی نیمکت برق تهران تجربه کند و در ادامه هدایت تیم‌های پیام مشهد (جانشین نادر دست‌نشان در سال 2005) و سرخ‌پوشان دلوار افزار (جانشین حمید علی‌دوستی در سال 2008) را در طی چند تجربه‌ی ناموفق و البته بسیار کوتاه به عهده بگیرد و در نهایت به نقطه‌ی اوج خود یعنی همان مقطع هدایت عقاب تهران برسد.

شیرین فراز کرمانشاه :

در فصل 85-1384 فراز کمالوند در جدی‌ترین تجربه‌ی سرمربیگری خود هدایت عقاب تهران را برعهده گرفت و در گروه "الف" این رقابت‌ها به رتبه‌ی چهارم دست یافت تا از رسیدن به مرحله‌ی پلی‌آف بازبماند. سال بعد امتیاز عقاب به شیرین فراز کرمانشاه واگذار شد و مدیریت این تیم ترجیح داد تا کماوند را بر روی نیمکت خود حفظ کند. این مربی جوان نیز جواب اعتماد مدیران این تیم را با صعود به لیگ برتر قاطعانه داد و اولین موفقیت را در کارنامه‌ی خود ثبت کرد؛ با این حال او این تیم را در رقابت‌های لیگ هفتم همراهی نکرد و میودراگ یشیج هدایت این تیم را برعهده گرفت و این تیم را به کام سقوط کشاند.

در آن فصل شیرین فراز که عنوان قهرمانی لیگ آزادگان را از آن خود کرد و به همراه پگاه گیلان راهی لیگ برتر شد، در گروه "الف" با کسب 37 امتیاز از 21 بازی با اختلاف 2 امتیازی نسبت به پگاه در رده‌ی دوم ایستاد و باید در مرحله‌ی پلی‌آف به مصاف صدرنشین گروه "ب" یعنی تراکتورسازی تبریز می‌رفت. شاگردان کمالوند موفق شدند در دو بازی رفت و برگشت، چه در یادگار امام تبریز و چه در انقلاب کرمانشاه، با نتیجه‌ی مشابه 2-1 شاگردان فرشاد پیوس را شکست دهند و با اقتدار راهی لیگ برتر شوند.

صنایع اراک :

پس از آن فصل رویائی با شیرین فراز، هدایت صنایع اراک در لیگ آزادگان به فراز کمالوند سپرده شد. اما اوضاع این مربی روی نیمکت تیم اراکی همچون تیم تازه‌وارد شیرین‌فراز در لیگ برتر، هرچه گذشت روبه وخامت گذاشت تا در نهایت در ماه مارس سال 2008 از این تیم قعرنشین اخراج شود و پس از او ناصر ابراهیمی و جواد زرینچه هدایت این تیم را در مسیر بقا در لیگ آزادگان به عهده بگیرند.

پس از آن در مقطع کوتاهی هدایت سرخ‌پوشان دلوار افزار را برعهده گرفت و پس از آن بار دیگر دوران طلائی این مربی آغاز شد، دورانی که با یک صعود دیگر به لیگ برتر همراه بود.

حضور در تراکتورسازی :

لیگ آزادگان :

در فصل 88-1387 فراز کمالوند مامور شد تا پس از هفت سال باردیگر تراکتورسازی را به سطح اول فوتبال ایران یعنی لیگ برتر بازگرداند. او موفق شد تراکتور را با اقتدار به عنوان صدرنشین گروه "ب" لیگ آزادگان با کسب 54 امتیاز از 26 بازی راهی لیگ برتر سازد. در این فصل استیل آذین نیز به عنوان صدرنشین گروه "الف" بطور مستقیم صعود کرد و شاهین بوشهر نیز پس از غلبه بر شهرداری تبریز در مرحله‌ی پلی‌آف به رقابت‌های لیگ برتر راه یافت.

لیگ نهم :

اشتباه سران شیرین فراز هیچ‌گاه در تراکتور تکرار نشد و مسئولان این تیم ترجیح دادند تا به مربی جوان خود فرصت دهند تا تراکتور را به یک ثبات در لیگ برتر برساند. کمالوند نیز موفق شد به اتکای یک جو غیرقابل توصیفی که سال‌ها بود در لیگ برتر از سوی هواداران تجربه نشده بود، تراکتور را در دومین گام خود در لیگ برتر، به رتبه‌ی هفتم جدول برساند. سپاهان در این فصل قهرمان شد و تیم‌های ذوب‌آهن، استقلال، پرسپولیس، استیل آذین و صباس قم سایر تیم‌هائی بودند که از 34 بازی خود بیش از اندوخته‌ی 47 امتیازی شاگردان کمالوند کسب کرده بودند.

لیگ دهم :

تراکتور با هدایت کمالوند یک مسیر منطقی را برای کمال در پیش گرفته بود. ابتدا صعود از لیگ آزادگان و سپس یافتن ثبات در میان جمع همیشه حاضر در لیگ برتر ! گرگ‌های تبریز با هدایت این مربی جوان در لیگ دهم یک صعود دو پله‌ای را تجربه کرد و جمع امتیازات خود در طول فصل را نیز به عدد 57 افزایش داد تا پس از تیم‌های سپاهان، استقلال، ذوب‌آهن و پرسپولیس در رده‌ی پنجم جدول آرام گیرد و به نوعی شخصیت ویژه‌ای برای قرارگیری در جمع برترین‌ها یابد.

فراز کمالوند از سوی سازمان لیگ مجوز حضور در لیگ یازدهم را نیافت تا تیمی را که در مسیر اوج قرار گرفته بود در اختیار قلعه‌نوئی قرار گیرد و به مقام نائب قهرمانی برسد.

حضور در پاس همدان :

پس از منع حضور این مربی در لیگ برتر او به پاس همدان پیوست، تیمی که در آن حاصلی جز حاشیه‌های مخرب و البته ماندگار در ذهن اهالی فوتبال کسب نکرد. او در پاس همدان در 14 هفته تنها 20 امتیاز کسب کرد و در فاصله‌ی 7 امتیازی، آلومینیوم صدرنشین در رده‌ی پنجم گروه "ب" قرار گرفت تا خود کمالوند با دریافت چند اولتیماتوم از سوی سران باشگاه استعفای خود را اعلام کند و خانه‌نشین شود تا وینگو بگوویچ هدایت تیمی را برعهده بگیرد که برای یک صعود بی دردسر بسته شده بود.

حضور در شهرداری تبریز :

فوتبال تبریز بار دیگر به مربی 36 ساله‌ی خرم‌آبادی پرسابقه اعتماد کرد و نتیجه‌ی آن‌را نیز با یک صعود بی‌دردسر به لیگ برتر گرفت. شهرداری تبریز در آغاز فصل جاری لیگ آزادگان سکان هدایت تیم خود را به فراز کمالوندی سپردند که دوبار دیگر تجربه‌ی صعود به لیگ برتر را در کارنامه داشت. او که در مسیر مربیگری خود در لیگ آزادگان یک مسیر سینوسی را طی کرده بود، پس از پشت سر گذاشتن یک دوره‌ی ناموفق با پاس همدان مطمئن بود که بار دیگر صعود در کمین است و همین‌گونه نیز شد و شاگردان کمالوند با کسب 47 امتیاز از 26 بازی با صدرنشینی در گروه "ب" با قاطعیت راهی لیگ برتر شدند، تا مورینیو ایران در آمار صعود خود به لیگ برتر یک هت‌تریک داشته باشد.

مروری بر حاشیه‌ها :

*فرمان ترک زمین : در دیدار دو تیم تراکتورسازی تبریز و ابومسلم مشهد در ورزشگاه ثامن این شهر، زمانی‌که سعید بخشی‌زاده داور این مسابقه، یک پنالتی به سود میزبان اعلام کرد، ابتدا تعدادی از بازیکنان تراکتور به کنار زمین آمدند و سپس با اشاره فراز کمالوند تمامی نفرات تیم تبریزی به نشانه‌ی اعتراض به نظر داور، میدان مسابقه را ترک کردند.

پس از خروج بازیکنان تراکتور از زمین، فراز کمالوند این حرکت را متوجه دستور ناصر شفق کرد؛ جالب است این موضوع از سوی مدیرعامل تراکتور تکذیب شد. کمالوند البته در حین خروج از ورزشگاه در اظهار نظری عجیب‌تر اعلام کرد که خود بازیکنان به طور خودسرانه میدان مسابقه را ترک کرده‌اند.

* عادل پرسپوليسي : بي‌ترديد اما، يكي از بحث برانگيزترين جدل‌هاي به وجود آمده توسط عادل فردوسي‌پور، به مناقشه‌ی او با هواداران تراكتورسازي مربوط مي‌شود؛ آنجا كه پس از مسابقه SMS تعيين پرطرفدارترين تيم ايران و رسيدن تراكتوري‌ها به حدنصاب 10 درصد، اين نتايج مورد پذيرش تبريزي‌ها قرار نگرفت و به فحاشي گسترده عليه عادل و حاشيه بازي فصل گذشته تيم‌هاي تراكتورسازي و مقاومت سپاسي انجاميد. در راستاي همين جدال بود كه فراز كمالوند هم از دوران همكاري‌اش با عادل در ابرار ورزشی زیر نظر اردشیر لارودی "فكت" آورد و ناگهان افشا كرد. فردوسي‌پور يك پرسپوليسي دو آتشه است ! اين پرونده هم البته با شعر معروف «ياتماز عدالت پرچمي» عادل، ختم به خير شد.

*طعنه‌ی خطیبی به مربی سابق خود : گسترش فولاد را من ليگ برتري نکردم و تلاش مديريت و غيرت بازيکنان جوان و بومي بوده است که موجب اين صعود شد و من اين صعود را به نام خود مثل بعضي‌ها سند نمي‌زنم و منت روي سر کسي نمي‌گذارم . من مثل بعضي‌ها نيستم که بعد از يک صعود 1000 بار منت بگذارد و بگويد من اين تيم را بعد از 8 سال ليگ برتري کرده‌ام ! من بعد از فلان سال فلان کار کرده‌ام ! نه دوست من , گسترش را من ليگ برتري نکرده‌ام و يک تلاش و همت گروهي بوده است که با عنايت خدا همراه بود.

*جوانمردی فراز و شیث : ماجرا از این قرار بود که از روی سکو یکی سوتی شبیه به سوت داور را به صدا درمی‌آورد و مدافع تیم یادآوران شلمچه به گمان این‌که داور در سوت خود دمیده توپ را با دست می‌گیرد و قاضی میدان ناگزیر به سود تیم مهمان اعلام پنالتی می‌کند. فراز کمالوند، سرمربی تیم شهرداری تبریز که متوجه ماجرا می‌شود از شیث رضایی می خواهد ضربه‌ی پنالتی را به گل تبدیل نکند و در نهایت هم این اتفاق رخ داد.

جالب این‌که تیم شهرداری تبریز تا ثانیه‌های پایانی، بازی نتیجه را دو بر یک پیش بود و در دقیقه‌ی 94 گل مساوی را دریافت کرد و اگر در هفته‌ی پایانی شهرداری خوزستان برابر فولاد یزد پیروز می‌شد، حالا در مرحله‌ی پلی‌آف بود.

*خودکشی کمالوند در برنامه‌ی 90 : در برنامه‌‌ی رسیدگی به ناپاکی فوتبال، چند بازیکن از جمله علی قربانی درباره‌ی دلالی و بلایی که بر سرشان آوردند، سخن گفتند و فردوسی پور اسم این مربی و باشگاهش را حذف کرده بود. البته تصاویری از امیرحسین محمدی، بازیکن اسبق مس سرچشمه هم پخش کردند که با یک مربی حرف می‌زد اما یک صدای فیلتر شده !

دقایقی که گذشت، فراز کمالوند روی خط برنامه آمد و با دفاع از خود باعث شد تا درحالی‌که اسمی از او در میان نبود، در میان افکار عمومی، متهم ردیف اول باشد.